Acil Tıp Uzmanları Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Ferudun Çelikmen, Doç. Dr. Sarper Yılmaz, Uzm. Dr. Ali Cankut Tatlıparmak ve Anadolu Üniversitesi Bağlantı Fakültesinden Prof. Dr. Figen Ünal Çolak imzalı çalışmanın sonuçları, Türkiye üzere binaların yıkılma riskinin yüksek olduğu ülkelerde, cenin konumunun daha Fazla hayat kurtardığını ortaya koydu.
Makale, geçtiğimiz Nisan ayında dünyanın en Aka afet kurumu olan World Association for Disaster and Emergency Medicine (WADEM-Dünya Afet ve Acil Tıp Derneği) kurumunun mecmuasında de yayınlandı.
Cambridge Üniversitesi’nin bastığı mecmualardan olan “Prehospital Disaster Medicine” mecmuası, dünya afet otoriteleri tarafından en saygın yayınlar ortasında gösteriliyor. 27-30 Nisan tarihleri ortasında Türkiye Acil Tıp Derneği (TATD) tarafından Antalya’da düzenlenen Ulusal kongrede yer Meydan “Deprem Çalıştayı’nda”, araştırmayı yürüten isimlerden Acil Tıp Uzmanı ve TATD Afet Kümesi Sekreteri Doç. Dr. Sarper Yılmaz ile tabiat Çalışma Kümesi Lideri Dr. Öğretim Üyesi Ferudun Çelikmen bilimsel araştırmanın ayrıntılarını ise birinci Sefer DHA’ya anlattı.
“DÜNYA İLE BİREBİR DEĞİLİZ”
Doç. Dr. Sarper Yılmaz, 6 Şubat sarsıntılarında 10 vilayette 14 milyon insanın etkilendiğine işaret ederek beklenen İstanbul sarsıntısına dikkat çekti. Yılmaz, şunları söyledi:
*İstanbul Biricik Vilayet ve bu 14 milyon beşerden daha Çok insan yaşıyor. Üstelik bu 10 vilayetten daha dezavantajlı tarafları da var. Metrekare başına düşen insan sayısı daha çok, boş alanları daha kısıtlı.
*İstanbul’da yapılan afet planlarında ise binlerce binanın yıkılacağına dair iddialar yapılıyor. Bunu bu işin uzmanları söylüyor. Dünyanın afete bakışı, ‘yıkılmamış binalarda kendini nasıl koruyabilirsin?’ biçiminde. Biz ise Türkiye’deki afetlerde maalesef binanın yıkıldığını kabul ederek bu durumda nasıl korunabiliriz diye hazırlıklar yapmalıyız.
*Bununla ilgili araştırma kümemizle Bir arada dünyada birinci olan bir çalışma yaptık. Çök kapan tutun, afette bir insanı koruyabilecek durum olarak öneriliyor. lakin bizde Fazla işe yarayıp yaramadığı konusunda soru işaretleri oldu. Ömür üçgeninde oluşturulmuş bir fetüs (cenin) durumunun bizi daha Fazla kurtaracağını düşünüyoruz. Zira binanın çöktüğünü düşünürseniz, 6 Şubat zelzelesinde de gördük tuzla buz oldu binalar; pankek üzere ezildi. Korunmak isteyen, uzuvlarını kurtarmak isteyen insanların gövde yüzey alanlarını küçültmesi gerektiğini savunuyoruz.
İKİ TEKNİĞİ KIYASLAYAN VE CENİN DURUMUNU SAVUNAN Biricik MAKALE
Çök kapan tutun tekniğine göre cenin konumu ile daha Ufak gövde yüzey alanı sayesinde yıkıntı altında hayatta kalma bahtının artığını belirten Doç. Dr. Yılmaz, şöyle devam etti:
*Yaşam üçgeni içerisinde, yıkılmayacak ezilmeyecek bir Meydan içerisinde, fetüs konumunda başın öne hakikat eğilip ellerin baş üstünü koruyacak halde geriye gerçek kendine çektiği durumda, şahıs kendi hacmini ne kadar küçülttüyse hayatta kalma ihtimali de o kadar yüksek oluyor.
*Dünya, yıkılmayacak binalarda, başlarına rastgele bir tavan materyali düşmesin diye hazırlık yaparken, biz kabul edelim binalarımız çöküyor, yıkılıyor. Bu sarsıntıda de gördük, kaç saat, kaç gün sonra çıkarılan çocuklar oldu. Bunların en Aka sebeplerinden bir tanesi, çocukların gövde yüzeyleri küçüktü. O yüzden geç periyotta dahi hayatta kalan çocuklarımız oldu.
*Zaten bu örnekleri Temel alarak bu çalışmayı yaptık ve dünyada yayınlanmış, bu iddiayı savunan Biricik makale. O yüzden biz, Türkiye’de Ömür üçgeninde fetüs konumunu öneriyoruz ve bunu, bilimsel olarak da kanıtladık.
249 KİŞİ KURTARDIK, Biricik BİRİ ‘ÇÖK KAPAN TUTUN’ DEĞİLDİ”
1992 yılından AKUT ve UMKE’de yönetici pozisyonlarındayken onlarca Yurt içi ve Yurt dışı zelzelede afette misyon aldığını kaydeden Yeditepe Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Kolu tabiplerinden ve TATD tabiat Çalışma Kümesi Lideri Dr. Öğretim Üyesi Ferudun Çelikmen ise “Bugüne kadar sarsıntılarda 249 şahıs kurtardık takımımızla. 7 çocuk 5 erişkin de Maraş zelzelesinde kurtardıklarımızdan. Daha bir Tane çök kapan tutun yok ortalarında. Herkes o binalar savrulduğu, bir anda paramparça olduğu anda, gayri ihtiyari savunma aksiyonuna giriyor ve bu da çök kapan tutun olmuyor. Zira zati en başta cenin konumu alırsanız, maksat küçültüyorsunuz. Binalar yamyassı olduğu anda, kitap sayfaları ortasındaki kalem üzere kolon ve kirişlerin de yardımıyla boşluk oluşuyor. Buna, Ömür üçgeni diyebilirsiniz. Ya da sağlam bir eşyanın yanına düştüyseniz, örneğin Döşek kenarına. En nihayet çıkardığımız enkazlardaki çocuklar öyleydi. Hayatta kalma bahtınız Fazla yüksek” dedi.
“1 METREYLE 40 SANTİM ORTASINDA HAYAT VAR”
Çök kapan tutun konumuna nazaran cenin konumunun Öbür pek Fazla tıbbi yararı olduğuna da değinen Dr. Çelikmen, şöyle konuştu:
*Yan yatar durumda cenin biçiminde yatış pek Fazla canlının kış uykusunda yaptığı şey. Bu durum hem bazal metabolizmayı yavaşlatıyor, hem böbreklerin birisi altta kaldığı için vuruş almaması, kurtulma bahtı daha yüksek oluyor; Şuur kaybınız olduğunda lisanınız, kusmuğunuz soluk yollarınıza kaçmıyor, aspire etmiyorsunuz. Hayatta kalma talihiniz her türlü artıyor.
*En başta çök kapan tutun yaptığınızda ise savrulma anında bir formda kolunuz, bacağınız Aleni düştüğü anda, ezilirse kolonların kirişlerin altında, çıkarılsanız bile ya kurtarılamıyorsunuz, ya da uzuv kaybıyla sonuçlanıyor. Biz bu dataları cephedeki arama kurtarma yapan afet uzmanlarının bilgileriyle elde ettik.
*Ezbere, oturduğu yerden hayatında bir kişiyi bile kurtarmamış bireylerin attığı palavralar değil bunlar. Direkt cepheden insanların müşahedeleri sonucunda, onların bilgileriyle yazılmış bir makale. Paramparça savrulan, ağaç kütüğü üzere devrilebilen, pankek dediğimiz formda çöken binalarda çök kapan tutun için 1 metre alana gereksinim var. Yan yatar cenin konumunda ise 40 santimle hayatta kalma bahtınız oluyor. O 1 metreyle 40 santim ortasında, Ömür var.
“JAPON YARDIM VAZİFELİSİ ÇÖK KAPAN TUTUN İLE VAN’DA ÖLDÜ”
6 Şubat sarsıntılarının binalarımızın güm diye ansızın yok olduğunu gösterdiğini de kaydeden Dr. Çelikmen, “Bir gecede beşerler her şeylerini kaybediyorlar. Ülkemizin yapı stoku, zelzele aksiyon planında anlatılan öğretilere Müsait değil. Amerika ve Japonya’da gündeme geliyor çök kapan tutun prosedürü birinci olarak. Soğuk Cenk periyodunda. Binaların yıkılmasından çok başına bir şey düşerse, ziyanlı ışınlardan nasıl koruruz vb yaklaşımı ile. mesela tsunamide Japonlar Dizi altına girdiler bir kısmı maalesef boğularak öldü. Üst katlara çıkanlar kurtuldu. Van’daki ikinci zelzelede Bayram Oteli yıkıldığında, bir Japon yardım vazifelisi adamcağız öldü çök kapan tutun o öğretisinden ötürü. Zira onlar binalarına güveniyorlar, bizim o denli bir sıkıntımız yok. 6 Şubat zelzelesi şunu gösterdi, Türkiye’de yapı stoku maalesef feci durumda. İstanbul için de geçerli bu. 60 yılın 70 yılın meseleleri bunlar. mesela Hatay’a gittik birinci gün, bir vakitler Amik gölü olan Amik ovasına yerleşimler yapılmış. Eğitim araştırma hastanesi bunlardan bir tanesiydi, kullanılamaz haldeydi hepsi” diye konuştu. (DHA)
Yorum Yok