Kahramanmaraş merkezli zelzeleden Evvel olduğu üzere yerbilimi Mühendisleri Odası Lideri Hüseyin Alan, zelzele sonrası da 11 Vilayet ve Fazla sayıda ilçeyi dolaştı. görünüm onu hiç şaşırtmamış. Bunların olacağını Mahallî yöneticilere de tekraren anlatmıştı. Kimisi “Amaan hocam, şimdiye kadar olmamış, inşallah bundan sonra da olmaz” deyip mevzuyu kapatmışlar.
OTOYOLLAR KAĞIT ÜZERE YIRTILDI: Hüseyin Meydan sarsıntıdan sonra yıkılan 11 ili Biricik tek gezdi. Yıkılan otoyolları gösteren Meydan “Binalarda olduğu üzere altyapıda da zelzeleye karşı sınıfta kaldık. Karayolu, demiryolu ve havayolu altyapısında Önemli hasar oluştu” dedi.
Hüseyin Meydan “İnsanlarımız Aka bir dehşet, panik içerisinde birden fazla yaşadığı coğrafyayı ümitsizlik içerisinde terk etmek durumunda kalmış. Bilhassa Hatay, Kahramanmaraş, Malatya, Adıyaman neredeyse boşalmış. Gaziantep’te Ömür durma noktasına gelmiş durumda” derken gözleri doluyor. Vaktinde uyarılmalarına Karşın duyarsız kalışlarını şöyle anlatıyor:
“Aslında Lokal idareler, merkezi yönetimin yöneticileri de bizi duymadı. Bu bölgeye ait, Özellikle 2020 Elâzığ sarsıntısından sonra biz oda olarak farklı üniversitelerden akademisyenlerin iştirakiyle bir zelzele istişare konseyi oluşturduk. Bir Uğraş örgütü olarak kamusal sorumluluğumuz gereği fay çizgilerindeki kentlere ait bir sıra rapor hazırladık.
24 kentimiz, 100’ü aşkın ilçemiz 500’e yakın mahalle yahut köyle yerleşim ünitemiz direkt fay sınırı üzerine oturuyor. 18 kentimize ait raporlarımızı da yazdık. Burada da en acil olanlardan başladık. şark Anadolu fayı üzerinde Hatay, Osmaniye, Kahramanmaraş, Bingöl’ün detaylı raporlarını hazırladık. Bunları da Sayın Cumhurbaşkanı başta olmak üzere AFAD Başkanlığı, Etraf ve İçişleri bakanlıklarına, vali ve büyükşehir belediye liderlerine, hiçbir siyasi parti ayrımı yapmadan bütün milletvekillerine gönderdik.
Bu raporlarımızda yaşanabilecek mümkün zelzelelere de dikkat çektik. Kahramanmaraş’ta 7.4 büyüklüğüne kadar zelzele olabilir uyarısı yaptık. lakin kentin yöneticileri de, merkezi yönetimde maalesef bunlara yeteri kadar değer vermedi.”
YOLLARIN HALİ
Yollar yapıldı, demiryolları yapıldı. lakin zelzele bu alanda da başarılı olamadığımızı ortaya koydu. Yollar kağıt üzere yırtılmıştı. yerbilimi Mühendisleri Odası Lideri Hüseyin Alan, gördüğü görüntüyü şöyle anlattı:
“Depremin üzerinden 14 gün geçti. Devlet Demir Yolları’nın batıda Fevzi Paşa İstasyonu, doğuda Gölbaşı İstasyonu’nun hasar alması nedeniyle kahır yaşandı. O bölgelerin lojistiğini otobüsle, kamyonla, dolmuşla sağlayamazsınız. Karayollarımız Kıymetli hasar almış. Birtakım köprülerin ve tünellerin kapandığını biliyoruz. Üst yapıda Kıymetli hasarlar var. kent içerisindeki ulaşım büsbütün aksamış durumda.
Yerinde gördüğüm otoyollarda, üst geçitlerde Aka hasarlar var. Karayolları genel Müdürlüğü’nün Fazla süratli bir formda bu köprüleri, otoyolları gözden geçirmesi gerekiyor. kent içi yollar perişan. Devlet Demiryolları hâlâ sisteme iç olamadı. Yani Kıymetli hasarlar var. Havaalanımız, ikazlara Karşın bataklık üzerine inşa edilmişti. Birinci gün o da çöktü. İlgili kuruluşlar bütçelerinin her Yıl yüzde 10-15’ini ziyanları azaltacak noktalara harcamış olsaydı Örneğin Demir Yolları sarsıntıda kullanılabilecekti. Karayolu, demiryolu, havayolu alt yapımızın hasar görmesi nedeniyle, arama kurtarma timleri fakat saatler sonra gidebildi, 24 saat sonra düzgün çalışmaya başlayabildi.”
HALK GÜVENSİZ
Halk dehşet ve panik içinde. Bunun nedenini Oda Lideri Hüseyin Meydan “Çünkü kurumlarına güvenmiyor” diye açıklıyor ve şöyle devam ediyor:
“Vatandaş şu Lahza barınma problemini çözmek için ya bir müttehitte yahut bir emlakçıya gidecek. Toplumsal devlet olmaktan uzak. Yani burada diyor ki ‘Ben gidiyorum markete, domatesime, biberime bakıyorum alıyorum. Konserve alırken nihayet kullanma tarihine bakıyorum. lakin ben yapı konusunda uzman değilim. Boyasına, badanasına, mermerine bakıyorum. Lakin kullanılan beton nedir, taban uygun midir, fayın üzerinde mi oturuyor bunları bilmiyorum. Beni bu hususta kim yönlendirecek…’ Kamu aydınlatılmak istiyor, kurumlarına güvenmek istiyor.”
Jeoloji Mühendisleri Odası Lideri Hüseyin Alan, Hürmet Öztürk’ün sorularını yanıtladı.
MEZAR ALIYORLAR
Hüseyin Alan, “Halk ne yapsın” diye sordu ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Mimarı, mühendisi çiziyor, Bina kontrol kuruluşları Mevcut denetlemekle vazifeli. Belediyeler Mevcut ruhsat vermekle vazifeli. Vatandaş haklı olarak, ‘Kurumlar var. Ben yapı konusunda uzman değilim. Uzmanları inceleyip Bina müsaade evrakı veriyor. Ben de gidiyorum Bina kurma evrakı olan bir binadan mesken alıyorum. fakat kendime adeta mezar alıyorum’ diyor.
Bu kurumlar niçin misyonlarını yapmıyor, neden denetlenmiyor? Her zelzeleden sonra on binlerce insanımız ömrünü yitirdi. Kaç Tane Mesul bulup çıkaracaklar? mesela hukuk sistemimiz ne kadar bunu ortaya çıkaracak? Kesinlikle hukuk sisteminin bu 11 kentimizin Cumhuriyet Başsavcılıkları Tüm bu sıraladığımız proje müellifinden tutun, Bina kontrol kuruluşlarına, oradan belediyede bunlara ruhsat veren ünitelere kadar Tüm bu silsilenin tamamını kesinlikle masaya yatırmalı. Yalnızca müteahhidin, yalnızca şantiye şefinin değil, sistemin kendisini sorgulamalı. O sistem içerisinde sorumlulukları olanların kesinlikle yargı önüne çıkarılması, yargılanması varsa cezai sorumlulukların en azından verilmesi gerekiyor.”
İNSANLIK BORCU
Bunları Marmara zelzelesinde bir-iki kişinin tutuklanmasıyla gördük. nihayet sarsıntıda tutuklamalar oldu. Bunu Hüseyin Meydan şöyle kıymetlendirdi:
“Hatay’da şimdi inşa halinde devam eden binalar yıkıldı. Sistemde bir yanılgı Mevcut ve bu sistem kesinlikle sorgulanması lazım. Kim burada yanlışlı? Bir şahıs değil, Fazla sayıda ünite bundan Mesul olduğunu düşünüyoruz. Bunu ortaya çıkaracak olan da yargı sistemidir. Burada, Cumhuriyet Başsavcılıklarına, başsavcılara Kıymetli misyon ve sorumluluklar düşüyor. Yani bizim ömrünü yitiren insanlara karşı bir vefa, insanlık borcumuzun olması lazım. Şayet Marmara zelzelesinde sıkıntıları ortaya çıkarsaydık, bugün zelzelesi tahminen bu kadar ağır yaşamayacaktık. Bir cezasızlık durumu var. Yani sistem kendisini besliyor. Bina üretim süreçlerindeki bu cezasızlık durumu maalesef halkın ağır bir halde can kayıpları ile sonuçlanıyor.”
AYNI KUSUR YAPILMASIN
Hatay’ın kent merkezi açısından Asi ırmağının her iki yakasına yayıldığını, en ağır hasarların da Irmak kenarındaki binalarda olduğunu kaydeden Alan, şu ikazda bulunuyor:
“Fay zonları üzerine artık yapı yapmamamız lazım. MTA genel Müdürlüğü nihayet derece kritik, Çehre akı kurumlardan. Atatürk tarafından kurulmuş. Bu fay zonlarını yalnızca biz mi yazdık? Bunun devinim edeceğini 2008 yılında şark Anadolu fay atlasını MTA yayınlıyor aslında. Hangisi kırılıyor hepsi açık. Ne yazık ki toplumda ‘Bana bir şey olmaz’ anlayışı var. Ben bu bölgeye giden arkadaşlarınızdan bir tanesiyim. Tarihi dokunun da maalesef kurtulamadığı anlaşılıyor. Oldukça hasarımız var. Yine toplumun hizmetine sunulması gerekiyor.”
Hatay Aka kent Belediye Lideri Lütfü Savaş, “Yeni Belde kurulurken Çabuk edilmemesini, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın kesinlikle kendi görüşlerini de almalarını” öneriyor. Bu hususta yerbilimi Mühendisleri Odası Lideri Hüseyin Alan’ı dinleyelim:
“Yeni yer seçimleri alanlarının da kesinlikle bir bilimsel Temel üzerinden seçilmesi, aceleye getirilmemesi ve bu toplumunda en azından bundan sonra bu Cin hasarlardan azade olunması gerekiyor. Kimi bölgelerde Örneğin İskenderun’da çok oturma var. Yeni kent kurulurken halkın da görüşü alınmalı. İki memurun vereceği kararla yeni kent kurulmamalı.”
Yorum Yok