Bartın’ın Amasra ilçesinde 41 madencinin vefatıyla sonuçlanan faciaya ait soruşturmada 9 şüphelinin tabirleri ortaya çıktı. Sözlerde -320 kotuna hava basan 4 pervaneden bir adedinin arızalı olduğu belirtilirken, Tamir süreci anlatıldı. Öte yandan Kuruluş müdür yardımcısının “2020 Ağustos ayından sonra hiçbir Amel yapmadım, talimat almadım, Buyruk vermedim, hiçbir mesuliyet altında da değilim. Yalnızca oturdum, maaş aldım” kelamları de tabirlerde yer aldı.
Bartın’ın Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumu’nda (TTK) 41 madencinin vefatıyla sonuçlanan 14 Ekim faciasına ait soruşturmada 25 şahıs gözaltına alınmış, gözaltına alınanlardan 8’i tutuklanmıştı. ANKA Haber Ajansı, tutuklanan TTK Amasra Kuruluş Müdür Yardımcısı Salih Atmaca, İş Güvenliği Şube Müdür Vekili Volkan Soylu’nun da ortalarında bulunduğu 9 şüphelinin sözlerine ulaştı.
“SADECE OTURDUM, MAAŞ ALDIM”
Tutuklu Salih Atmaca, Amasra Sulh Ceza Hakimliği’ndeki tabirinde, 2020 yılından itibaren kendisinden misyonlarının alındığını ileri sürerek, “2020 Ağustos ayından sonra hiçbir Amel yapmadım, talimat almadım, Buyruk vermedim, hiçbir mesuliyet altında da değilim. Yalnızca oturdum, maaş aldım. Üretim iltisak müdürü olarak boş takım üzerimde duruyordu lakin bana bir şey yaptırılmıyordu. Benim 2020 Ağustos ayından sonra Amel icabı ocağa girmem, bana bağlı ünitelere Buyruk vermem, bilgi almam hem şifaen hem de yazılı olarak yasaklanmıştır” dedi.
Atmaca, talimat verdiği bağlı üniteleri Kuruluş Müdürü Cihat Özdemir’in kendisine bağladığını aktararak, “1-1,5 yıldır yani ben vazifede değilken İş Güvenliği Personel Sıhhati ve Eğitim Şube Müdürlüğü direkt Kuruluş müdürlüğüne yani Cihat Özdemir’e bağlandı” diye bilgi verdi.
BİLİRKİŞİLERİN İŞARET ETTİĞİ HAVALANDIRMA EKSİKLİĞİNİ KABUL ETMEDİ
İş Güvenliği Şube Müdür Vekili Volkan Soylu, Amasra Sulh Ceza Hakimliği’ndeki sözünde, şube müdür vekili olarak Mart 2022’den itibaren çalışmaya başladığını, ön uzman raporunda “Yetersiz ve etkisiz havalandırma sistemi olayın meydana gelmesindeki en Temel unsurdur” tespiti bulunan madendeki havalandırmaya ait “Havalandırma ölçümlerimiz günlük ve 10 günlük dönemlerde Daimi olarak yapılmaktadır” dedi.
Soylu, havalandırma ölçümlerini TTK genel Müdürlüğü İş Sıhhati, Güvenliği ve Eğitim Daire Başkanlığı’na 10 günde bir gönderdiklerini aktararak, “İşletme ayda bir denetlenmektedir. Yapılan bu denetlemelerde havalandırma sebebiyle bir eksiklik olduğu söylenmemiştir. Olaydan bir hafta Evvel Çalışma Bakanlığı müfettişleri olayın olduğu düşünülen bölgeyi yani direk kaza olan yeri denetlemişlerdir. Burada hiçbir eksiklik bulunmadığını tespit etmişlerdir” diye kendini savundu.
“PERVANENİN BİRİNİN BOZULDUĞU SÖYLENMİŞTİ”
Soylu emekçilere yılda bir Kez 2 gün 16 saat Amele sıhhati ve güvenliği eğitimi verildiğini lisana getirerek, “Bu eğitimler teorik olarak yapılmaktaydı” dedi. Soylu, olaydan bir gün Evvel madene girdiğini ve gaz oranı ile havalandırmada bir Problem görmediğini aktararak, havalandırma pervanelerinden birinin bozulduğunu ve gaz düzeyinin yükseldiğini şöyle anlattı:
* “Kazanın olduğu gün ben işteydim. Gündüz vardiyasında çalıştığım için akşam vakti işten çıkarım. Gün içerisinde pervanenin birinin bozulduğunu ve gaz düzeyinin 0,45’den 0,65 düzeyine yükseldiği bana merkezi gaz izleme servisinden söylenmişti. Bu işi ben yapmayacaktım lakin takibini ben yapacaktım. Bize 24 saat ulaşılabiliyor. Takibini yapmalarını söyledim zira bana söylenen 0,65 düzeyi olağandı.
* İlgili mevzuat gereği gaz düzeyi 1’i geçtiği Vakit patlama yapılmaz. 1,5 düzeyinde elektrik kesilir, 2 düzeyinde ocak terk edilir. Her vardiyada gaz ölçen şahıslar, nezaretçiler, barutçular bir de vardiya mühendisleridir. Yekün 12-15 civarında gaz ölçen bireyler bulunmaktaydı. Tıpkı vakitte gaz izleme merkezinde bağlı sensörler bulunmaktadır. Hadise günü 1,5 üstüne gaz düzeyi çıkıp elektrik kesilince Mehmet Özdemir (Merkezi Gaz İzleme Operatörü) maden ocağını telsiz ile arayarak, metan düzeyinin 1,5 düzeyini geçtiğini söyleyerek ve elektriğin kesildiğini söylemiş.
* Oradaki çalışanlara 2 düzeyini geçmediği için, oradan çıkmaları için bir şey söylenmedi. Oradaki emekçilerin 1,5 düzeyindeyken pak hava kısmına kendileri geçmeleri ve nezaretçilerinin oraya yönlendirilmesi gerekiyordu. Fakat kaza sırasında nezaretçi, barutçu iç hepsi ölmüştür. neden pak hava kısmına geçmediklerini anlamıyorum. Degaj sondajı 10 Ekim 2022 tarihinde yapılmıştır. Degaj riskini düşürmek hedefli sondaj yapılmıştır. Gaye arını yani çalışılan alanı rahatlatmaktır.”
EMNİYET MÜHENDİSİ: BİR HAFTA önce GAZ 4 SEVİYESİNDEYDİ
Tutuklu güvenlik mühendisi Şahan Kahraman, mahkemede verdiği tabirinde, uzmanların tespitlerini kabul etmeyerek, “Yaşanan kazanın sorumlusu ben değilim. Ben güvenlik mühendisi olarak 6 aydır vazife yapmaktayım. 6 ay öncesinde 5,5 yıldır maden mühendisi olarak çalıştım. güvenlik mühendisi olarak biz yangın bekleme barajlarını yaparız. Onların kapatılmasını gerçekleştiririz” dedi.
Kahraman, maden alanının havalandırmasından Mesul olmadığını aktararak, kelamlarına şöyle devam etti:
“Her ünite gaz ölçümünden Mesul olduğu için bizler de ölçüm yaparız. Kaza günü gündüz vardiyasındaydım. Ben çıkarken rastgele bir badire yoktu. Gaz düzeyi ile ilgili rastgele bir ihbar gelmemişti. Gaz düzeyi çalışma düzeylerinin altındaydı. Kazadan bir hafta Evvel ölçüm yapıldığında gaz düzeyi 3,5-4 düzeylerindeydi. Bu değer -310 kotundaydı. Ben bu seviyeyi öğrendiğimde maden çalışanlarını tahliye ettim. Bana bu seviyeyi gaz izleme servisindeki çalışanlar söyledi. 1 gün sonra gaz düzeyi olağan bedellere dönmüştü.”
“GELMESİ GEREKEN KELEPÇE GELMEDİ”
Kahraman, -350 kotundan -320 kotuna hava basan 4 pervaneden bir adedinin arızalı olduğunu açıklayarak, “Bu durum şefim olan Ferhan Güneş’e iletilmiş o da arızayı gidermeye çalışmış. Lakin üstten gelmesi gereken kelepçe gelmediği için ve vardiyası da bittiği için müteakip vardiyaya Tamir için hazırlanan parçayı teslim ettik. Bir sonraki vardiya bu parçayı takacaktı. Bu havalandırma arızası gaz düzeyinde bir meşakkate yol açmamıştı. Bu bozukluk kaza günü gündüz vardiyasında gerçekleşen arızadır. Öncesinde bu türlü bir bozukluk yoktu” diye konuştu.
“MEVCUT KAZADA HAVALANDIRMA KONUSUNDA mesuliyet BÜSBÜTÜN İŞ GÜVENLİĞİNE AİTTİR”
Tutuklu İşletme baş Mühendisi Mehmet Tural, savcılıktaki sözünde, Hadise günü mesaisinin 16.30’da bittiğini ve kazadan sonra Hadise yerine geldiğini kaydederek, “Mevcut kazada havalandırma konusunda mesuliyet büsbütün Amel güvenliğine aittir, tozla çaba konusunda da Amel güvenliğine aittir” dedi. Tural, nihayet bir hafta içinde gazla ilgili sorun yaşanmadığını belirterek, “Ben meydana gelen kazada bir ihmalimin ve kusurumun olduğunu düşünmüyorum” diyerek saf olduğunu savundu.
OLAY ANINI ANLATTI
Maden mühendisi Recep Orhan savcılık sözünde, Hadise günü gaz izleme merkezinde en az 2 şahıs olması gerekirken Biricik kişinin olduğunu öğrendiğini aktardı.
* “Patlama esnasında -250 kottan, -300 kotuna hakikat 2’nci bedestenden gidiyordum. Yanımda güvenlik nezaretçisi Mustafa Olgun, 1’inci kartiye nezaretçisi ümit Akgül, hazırlık servisi nezaretçisi Hasan Özkanca ve nakliyat nezaretçisi Aydın Gündoğdu vardı. Benim 10 metre önümde giden Mustafa Olgun’a gaz izleme merkezinde patlamaya yakın bir vakitte anons geldi. ‘-320 kotta 1,45 metan gazı ölçüldüğünü’ söylediler. Mustafa Olgun gaz izleme merkezinde çalışan Mehmet Özdemir’e ‘Lağım atılmıştır, o yüzden metan yükselmiştir’ dedi. Bizim kullandığımız 5 kanal bulunmaktadır. Mehmet Özdemir direkt gazın yükseldiği yerdeki İbrahim Köse isimli nezaretçiyi aramalıydı lakin onu arayıp direkt güvenlik çavuşuna anons geçmiş.
* İşletme müdürü Selçuk Ekmekçi -350’nin sağ tavan damar mekanize ayak bölgesinde üretim ve çalışanları Denetim için görevlendirilmişti. Ama -300 kot 2’nci rekupta elektrik arızası olduğu ve -350 kot sağ tavan damar taban yolunda da tıpkı anda arzı olduğu için ben bölgelere gittim. 1,45 anonsundan Çabucak sonrasında 3-5 dakika içerisinde -300 kot tarafından ağır bir taş tozu basıncı geldi. Çabucak buraya koşarak kuyu tabanına geldim ve buradan Ayhan Çavuş’u aradım. Ocakta olağan bir durum olduğunu bildirdim ve Çabucak -350 kota gitmek üzere motora bindik. Yolda baktık yaralılar vardı ve -350 kota gittim.
* Hiçbir göçük görmedim lakin vantüplerinin erdiğini, ziyan gördüğünü gördüm. Yaklaşık 2 ay kadar Evvel -350 kot sağ tavan damar 4 nolu ünitenin oradaki bacadan lağım atıldıktan sonra metanın 3 yahut 4 düzeylerine çıktığını gördüm. Ben ölçtüm, barutçu da yanımdaydı. Biz de arını suyla ıslatılalım dedik. Tavana asılı sensör uzakta olduğu için ölçümü ben yaptım. Zati bulunduğum yerde telsiz çekmiyor. Arını ıslattık, vantüpün ucunu uzattık. değer otomatik olarak 1,0’in altına düştü. Öbür değer yükseldiğini görmedim ve duymadım.”
METANI İZLEYEN OPERATÖR: -320’DE SENSÖR YOK
İzleme operatörü Mehmet Özdemir, Hadise günü iki şahıs çalışması gerekirken işçi eksikliği nedeniyle Biricik şahıs çalıştığını açıklayarak, “Ara Mesafe Biricik şahıs çalıştığımız oluyordu. Ben işe başladığım birinci gün de Biricik şahıs çalışmıştım. İşçi yetersizliğinden Dolayı Biricik şahıs kalıyorduk. Bunu amirlerimiz de biliyordu” dedi. Özdemir, acil durumlarda bütün emekçileri uyaran bir sistem bulunmadığını açıklayarak, şunları söyledi:
“Telsiz telefonla irtibat kurulmaktadır. Diyafon bulunmaktadır. Lakin diyafon bize gaz izleme merkezine bağlı değildir. Bunu üstlerimize söyledik lakin konuda güzelleştirme yapılmadı. Telsiz kayıtları tutulmasını istedik lakin bu da yapılmadı.”
Özdemir, Hadise günü saat 18.04’te Rıdvan Acet’e metanın 1,50’e çıktığını haber verdiğini belirterek, “Ben metanın yükseldiğini -300 kot 1’inci rekupta sağ kalın damar üst taban yolu olarak tespit ettim. Bana -320 kotundan rastgele bir data gelmedi. Aslında burada sensör yok lakin yer altında -320’de sensör bulunuyorsa da bizim sistemimizde kayıtlı değildir. Birinci bilgiyi kesen CH4 27 sensörü 300 kot 1’inci rekup sağ kalın damar üst taban yoludur” diye bilgi verdi.
Sondaj şefi olarak çalışan Tayfun Uça, savcılıkta verdiği tabirde, Hadise günü vardiya müsaadesinde olduğunu lisana getirerek, “Ben çalışma hayatımda en Çok 2,5 metan oranı gördüm. Bu yükselmeler anlıktır. Birikme olmaz. Bu yükselmeler lağımdan sonra oluşurdu. Lağım atıldıktan sonra 15 metre uzakta beklerdik. Vantüpler metan oranını düşürürdü. Oran yükseldiği Vakit maden ocağını boşaltıyorduk. lakin pak havanın olduğu bölgede bekliyorduk” diye bilgi verdi.
Emniyet nezaretçisi Mustafa Olgun, savcılıktaki tabirinde, 16.00- 24.00 vardiyasında vazifeli olduğunu aktararak, Hadise anına ait “Bana merkez izlemeden gaz kıymetinin -320 kotta 1,45’e yükseldiğini söylediler. Lağım atılıp, atılmadığını sordum. Lağım atıldığında 1,50’ye çıktığını baca içindeki elektriklerin kesildiğini söylediler. Sonra ortadan birkaç dakika geçti ve 1,69 olduğunu söylediler. 30-40 saniye geçmeden patlama oldu. Bu lağımı atan barutçu şehit oldu” dedi. Tural, lağımlardan sonra metan oranın 1,5- 2 olduğunu gördüğünü söyleyerek, “2 olduğunu gördüğümüzde çalışanları Geri çekiyorduk. Pak hava olan bölgeye gönderiyorduk” diye bilgi verdi.
Olgun, ocaktaki vantüplere ait Alaz sızdırmaz olduğuna ait kendilerine bilgi verildiğini belirterek, “Bunlar patlama sırasında erimişlerdi” dedi.
Hazırlık mühendisi Hidayet Gökdere, en nihayet madene 13 Eylül 2022 tarihinde kontrol için girdiğini aktararak, patlamanın meydana geldiği ocakta misyonu olmadığını şöyle ileri sürdü:
“İş Güvenliği Müdürü Volkan Soylu, biz Amel güvenliği uzmanları 18 şahıs ortasında Amel kısmı yaptı. Bize yüklediği formda biz emekçilere eğitim verdik. Buna ait kayıtları mevcuttur, istenildiği Vakit bakılabilir. var pozisyonum gereği uzman raporunda belirtilen konulardan Mesul olduğumu düşünmüyorum. İş güvenliği konusundaki müdürümüz Volkan Soylu’nun talimatları üzerine devinim etmekteyim.” ANKA
Yorum Yok