Anayasa Mahkemesi, Fazla tartışmalı bir mevzuda Kıymetli bir karara imza attı. Yüksek Mahkeme, üzerine pandemi devrinde Cumhurbaşkanlığı Genelgeleriyle uygulanan sokağa çıkma yasağı nedeniyle kesilen cezalara ait bir vatandaşın başvurusunu karara bağladı.
Anayasa Mahkemesi genel Heyet Karar metnine nazaran sürece ait ayrıntılar şöyle:
Mustafa Karakuş, 10 Mayıs 2020 günü saat 10.45’te aracıyla seyir halindeyken, İstanbul Çamlıca Gişeler’de polis tarafından durduruldu.
Karakuş’a Sokağa çıkma yasağını ihlal ettiği münasebeti ile Ataşehir Kaymakamlığı İlçe güvenlik Müdürlüğünün İdari Yaptırım Karar Tutanağı ile 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Genel Hıfzıssıhha Kanunu’nun 282. hususu uyarınca 3 bin 180 TL idari Nakit cezası kesildi.
CUMHURBAŞKANLIĞI GENELGELERİ
İdari Nakit cezasına dair tutanağın “Kabahat Filli” başlıklı kısmında “1593 SAYILI GENEL HIFZISSIHHA KANUNU (282. MADDE) Ayrıyeten Covid-19 salgını önlemleri kapsamında yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Genelgeleri sokağa çıkma yasağı ihlali” formunda sözlere yer verildi.
MAHKEME İTİRAZI REDDETTİ
Mustafa Karakuş’un, cezaya karşı mahkemeye yaptığı müracaat reddedildi. Üst mahkemeye yapılan itirazı da reddedilince cezayı ödedikten sonra Anayasa Mahkemesi’ne ferdî müracaatta bulundu.
Yüksek Mahkeme şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
Avrupa İnsan Hakları Kontratı: Hiç kimse, işlendiği Vakit Ulusal yahut milletlerarası hukuka nazaran cürüm oluşturmayan bir aksiyon yahut ihmalden Dolayı hatalı bulunamaz.
Başvurucu Mustafa Karakuş; Temel hak ve özgürlüklerin ulaşılabilir olmayan İçişleri Bakanlığı genelgesi ile kısıtlanamayacağını, sokağa çıkma yasağına destek gösterilen mevzuatta, bu yasağın Anayasa’nın 2. unsurunda altı çizilen bellilik unsuruna Müsait halde uygulanabileceği istikametinde bir düzenleme bulunmadığını, yasal desteği olmayan aksiyonlarla Temel hak ve özgürlüklere müdahale edilmesinin ve ceza uygulanmasının cürümde ve cezada yasallık prensibine muhalif olduğunu ileri sürmüştür.
Bakanlık görüş yazısında, şikâyete mevzu sokağa çıkma yasağının -devletin bireylerin hayatlarını müdafaa biçimindeki müspet yükümlülüğü kapsamında- sıhhat Bakanlığı Koronavirüs ilim Konseyi ile Vilayet pandemi uyum heyetlerinin tavsiye kararları doğrultusunda il/ilçe Genel hıfzıssıhha heyetlerinin pandemiyi Denetim altına alma ve sona erdirme hedefli aldığı önlemlerden olduğu Anlatım edilmiştir.
“KİMSE KABAHAT OLMAYAN BİR FİİLDEN ÖTÜRÜ CEZALANDIRILAMAZ”
Anayasa’nın 38. hususunun birinci fıkrası şöyledir:
”Kimse, işlendiği Vakit yürürlükte bulunan kanunun cürüm saymadığı bir fiilden Dolayı cezalandırılamaz; kimseye kabahati işlediği Vakit kanunda o hata için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.”
Her ne kadar İdari Nakit Cezası Tutanağı yahut bu tutanağın iptali talebine ait yargılama kademesinde verilen Hâkimlik ve itiraz mercii kararlarında belirtilmemiş ise de Bakanlık görüşü ekindeki dokümanlardan müracaatçının ihlal ettiği ileri sürülen sokağa çıkma yasağının İstanbul Vilayet Genel Hıfzıssıhha Meclisi tarafından COVID-19 salgını ile gayret kapsamında alınan önlemlerden olduğu anlaşılmıştır. Fakat 1593 sayılı Kanun’da öngörülen önlemler ortasında sokağa çıkmanın kısıtlanması Laf konusu değildir.
“KEYFİ CEZALANDIRMALARA imkan SAĞLAR”
Somut olayda müracaatçının İstanbul Vilayet Genel Hıfzıssıhha Meclisi kararında öngörülen bir zorunluluğa uymadığı konusunda münakaşa bulunmamaktadır.
Ancak Laf konusu kuralda işaret edilen mecburilik, 1593 sayılı Kanun’da yazılı zorunluluktur. Kuraldaki Aleni Anlatım karşısında Kanun’un verdiği yetkiye dayanılarak halk otoritelerince ihdas edilen zorunluluklara uymama formundaki aksiyonların 282. husus kapsamında kıymetlendirilerek faillerinin cezalandırılması Muhtemel değildir.
Aksinin kabulü, kapsamı kanun koyucu tarafından şuurlu olarak dar tutulan ceza kararının halk otoritelerinin düzenleyici süreçleri ile hudutları öngörülemeyecek ve keyfî cezalandırmaya imkân tanıyacak halde genişletilmesine neden olacaktır.
HÜKÜM: YASALLIK UNSURU İHLAL EDİLDİ
Anayasa Mahkemesi sonuçta şu kararı kurdu:
Suçta ve cezada yasallık prensibinin ihlal edildiğine ait tezin KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA OYBİRLİĞİYLE,
Anayasa’nın 38. hususunda garanti altına alınan cürümde ve cezada yasallık unsurunun İHLAL EDİLDİĞİNE Saygıdeğer İNCE’nin karşıoyu ve OYÇOKLUĞUYLA,
Kararın bir örneğinin hatada ve cezada yasallık unsurunun ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için tekrar yargılama yapılmak üzere İstanbul Anadolu 8. Sulh Ceza Hâkimliğine GÖNDERİLMESİNE karar verildi.
Yorum Yok