Avrupa Emniyet ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ve Avrupa Kurulu Parlamenterler Meclisi’nin (AKPM) gözlemcilerinden oluşan milletlerarası seçim rasat heyeti, dün yapılan Cumhurbaşkanlığı ve 28’inci Devre Milletvekili genel Seçimi’nin akabinde bugün basın toplantısı düzenledi.
Ankara’da bir otelde yapılan toplantıya AGİT Kısa Devre rasat Heyeti Başkanı Michael Georg Link, AKPM Heyet Lideri Frank Schwabe, AGİT Parlamenter Asamblesi Heyet Lideri Farah Karimi ve AGİT Seçim rasat Heyeti Lideri Büyükelçi Jan Petersen katıldı.
AGİT’in hazırladığı ön bulguların yer aldığı raporun ve heyetlerin müşahedelerinin aktarıldığı toplantıda, kelamlarına 6 Şubat sarsıntılarında hayatını yitirenler için başsağlığı dileğini belirterek başlayan AGİT özel Koordinatörü ve Kısa Devre rasat Heyeti’nden Link, sarsıntılardan Dolayı sürecin güç olduğunu söyledi.
“İKTİDAR HAKSIZ BİR AVANTAJ ELDE ETTİ”
Link şöyle devam etti:
* “Biz gözlemciler, hepimiz aslında bu seçimlere iştirakin bu kadar yüksek olmasından etkilenmiş durumdayız. Seçmenler gerçek siyasi alternatifler ortasında bir seçim yaptı ve iştirak yüksekti, fakat iktidar ve iktidar partileri, taraflı medya yayınları da iç olmak üzere haksız bir avantaj elde etti. Toplanma, örgütlenme ve Anlatım özgürlükleri üzerindeki kısıtlamaların devam etmesi birtakım muhalif siyasetçi ve partilerin iştirakini engellemiştir. Bununla birlikte, kampanyanın rekabetçi ve birden fazla Namzet için Aka ölçüde Özgür olduğunu, lakin ağır kutuplaşma ile karakterize edildiğini ve Misli telaffuzlar, idari kaynakların berbata kullanılması üzere örnekler ve Özellikle muhalefet partisinin karşılaştığı baskı ve sindirme ile gölgelendiğini tespit ettik.
“DEPREMDEN ETKİLENEN VATANDAŞLAR İÇİN PLANLANAN TEDBİRLER HUDUTLU KALMIŞTIR”
* Seçim yönetimi teknik olarak seçimleri verimli bir biçimde yönetmiştir. Lakin şeffaflık ve irtibat eksikliğinin yanı Dizi bağımsızlığı konusunda da tasalar vardı. Zelzeleden etkilenen vatandaşların kayıt ve oy Eda süreçlerini kolaylaştırmak için planlanan tedbirler sonlu kalmış, bu da seçmenlerin oy Eda haklarını kullanmalarına ek bir yük getirmiştir. Seçim günü genel olarak güzel organize edilmiş ve bütün gözlemciler tarafından Olumlu değerlendirilmiştir. Lakin, Özellikle oy Eda ve sayım sırasında birtakım prosedürlerin Noksan uygulandığı durumlar kaydedilmiştir.
* Uygulamada, toplanma, örgütlenme ve Anlatım özgürlüğünün mevzuatla kısıtlandığı ve yargının bağımsızlığının telaş kaynağı olmaya devam ettiğini söylemem değerlidir. Meclis için seçim barajının düşürülmesine yönelik uzun müddettir devam eden tavsiyenin ele alınmış olmasını Olumlu bulmakla birlikte, öteki birçok Kıymetli tavsiyenin ele alınmamış olduğunu belirtmek isteriz.
* Seçim rekabetçi olmakla Bir arada kısıtlamalar hakimdi. Zira kimi muhalif siyasetçilerin tutuklanması da iç olmak üzere kimi siyasi güçlerin kriminalize edilmesi tam bir siyasi çoğulculuğu engelledi. Bu nedenle sürece siyasi müdahalenin Türkiye’nin milletlerarası taahhütlerine Müsait olmadığını belirttik.”
SCHWABE: TÜRK DEMOKRASİSİ HÂLÂ CANLI
Link’in akabinde Laf Meydan AKPM Heyet Lideri Schwabe, 39 kısa Devre gözlemci ile seçimi takip ettiklerini belirtti. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci cinsinde da çalışmalarına devam edeceklerini belirten Schwabe, vazifeleri kapsamında siyasi partiler, sivil cemiyet temsilcileri ve medya temsilcileriyle görüştüklerini söyledi. Yüksek Seçim Şurası (YSK) ile de görüştüklerini lakin istedikleri seviyede bağlantı kuramadıklarını kaydeden Schwabe, şu değerlendirmelerde bulundu:
* “Bu seçimdeki yüksek iştirak oranından Fazla etkilendik. Türk demokrasisi hâlâ canlı. Türk demokrasisinin inanılmaz derecede dirençli olduğunu söyleyebilirim. Seçimlere iştirakin yüksek olması da bunu gösteriyor. Lakin demokratik bir seçim için gerekeli Temel prensipler yerine getirilmemektedir. Siyasi ve toplumsal aktörler Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına Karşın hapisteler. Medya özgürlüğü Önemli formda kısıtlanmış durumda ve bir otosansür iklimi hakim.
* Münasebetiyle Türkiye adil seçim kampanyası şartlarından Fazla uzakta. Bunun altını çizmek istiyorum zira kimi beşerler bunun seçimlerle ve seçim kampanyasıyla ne ilgisi olduğunu söylüyor. Elimizde AİHM kararları Mevcut ve ben burada sahiden de ülkedeki yetkililere davette bulunuyorum; cezaevinde bulunan ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Fazla Aleni bir kararı olan Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş üzere isimlerin özgür bırakılmasını isteyeceğiz. Zira bunun demokratik anayasa ve ülkedeki durumla bir ilgisi Mevcut ve Türk hükümetine Venedik Komitesi, GRECO ve Avrupa Konseyi’nin tavsiyelerini hatırlatmak gerekiyor.
* Medya özgürlüğü konusunu daha Evvel de konuşmuştuk. Seçim kampanyası periyotlarında televizyonu açar, lisanını anlamasam bile bir izlenim edinirdim. TRT Haber’i açtığımda, var cumhurbaşkanının televizyonda Fazla Çok görüldüğüne dair hakikaten bir izlenim edindim. RTÜK ile Bir arada seçim öncesi birçok görüşme yaptık. Bu durum ülkede bir Cin otosansür durumunu da beraberinde getiriyor.”
“SEÇİM, İKTİDAR PARTİLERİNİN HAKSIZ AVANTAJLAR ELDE ETTİĞİ BİR SEÇİM OLDU”
Türkiye’nin dört bir yanında gözlemcilerinin Fazla sıcak bir formda karşılandığını ve kendisinin de Ankara’nın Çankaya ve Elmadağ ilçelerinde süreci gözlemleme fırsatına eriştiğini kaydeden AGİT Parlamenter Asamblesi’nden Karimi şöyle konuştu:
* “Türk hükümeti ne yazık ki, İsveç ve Danimarka’dan katılması beklenen iki parlamenterimizin akreditasyonlarını yapmadılar. Bir ülkenin seçim merkezlerine erişimi Denetim etme hakkına hürmet duyuyoruz. Meclisimizin seçimleri gözlemlemek üzere Davet edilmesinin rasat heyetlerinin yapısını etkilememesi kıymetlidir.
* Her ne kadar Türk halkına alternatifler sunulmuş olsa da seçim, vazifedeki cumhurbaşkanı ve iktidar partilerinin haksız avantajlar elde ettiği bir seçim olmuştur. Şimdi son sonuçları bilmiyoruz, lakin ikinci bir cumhurbaşkanlığı tipi olması durumunda, gözlemlerimizde eşit bir oyun alanı sağlamaya Fazla dikkat edeceğiz.
* Misyonumuz boyunca sandıkların açılmasından oy Eda ve sayım süreçlerine kadar seçim günü sürecinin her evresini yakından takip edeceğiz. Ziyaret ettiğimiz seçim merkezlerinde, Türk halkının kuvvetli demokratik ruhunu gösteren kayda değer bir seçmen iştiraki vardı.
* Bayanların siyasette az temsil edilmesi ele alınması gereken Değerli bir problemdir. Bir sonraki hükümeti ve meclisi, bayanların siyasi hayata eşit iştirakini sağlamak üzere somut adımlar atmaya Davet ediyoruz. Buna, seçim listelerindeki bayan ve erkek adayların eşitliğini garanti eden kanunların çıkarılması da iç edilebilir.
“DEPREMDEN ETKİLENEN BÖLGELERDE SEÇİME İŞTİRAKİN GÖRECE DÜŞÜK OLMASI TASA VERİCİ”
* Sarsıntıdan etkilenen bölgelerde seçime iştirakin görece düşük olması dert vericidir, seçimin ikinci cinse kalması durumunda bu, birçok insanın oy kullanamayacağını göstermektedir. Herkesin oy Eda hakkını kullanabilmesini sağlayacak somut tedbirler alınmalı.”
“ENDİŞELER SEÇİM PERİYODUNDA GİDERİLMEMİŞTİR”
Mart ayının sonundan itibaren faaliyetlerini yürüttüklerini söyleyen AGİT Seçim rasat Heyeti Lideri Büyükelçi Petersen ise şu değerlendirmelerde bulundu:
* “Seçmenler gerçek siyasi alternatifler ortasında bir seçim yapma imkânına sahip olmuştur. Kampanya devri çoğunlukla barışçıl geçmiş ve adayların birçok özgürce kampanya yürütmüştür. YSK idaresindeki seçim yönetimi de aktif bir formda çalışmıştır. Sırf birkaç ay Evvel ülkeyi vuran yıkıcı sarsıntıların Sebep olduğu zorluklar dikkate alındığında bu hiç de azımsanacak bir muvaffakiyet değildi.
* Biraz Evvel seçim yönetiminden bahsetmiştim; yönetimin aktifliği bir yana, çalışmaların şeffaflığının eksikliği, yetersiz irtibat ve bağımsızlığına ait telaşlar öne çıkmaktadır.
* Muhalif siyasetçiler ve partiler üzerindeki baskılar telaş duyulan bir öteki mevzuydu ve bu baskılar seçimlere iştiraklerinin önünde Önemli bir Mani teşkil ediyordu. Yeşil Sol Parti bu süreçte baskıya maruz kalmıştır.
* Demokrasinin Temel ögeleri olan toplanma, örgütlenme ve Anlatım özgürlüklerine hürmet duyulması konusunda uzun müddettir devam eden tasalar seçim periyodunda giderilmemiştir. Anayasa yargının bağımsızlığını garanti altına almakla birlikte, toplumun geniş bir kısmından konuştuğumuz pek Fazla kişi, bu mevzudaki telaşlarını lisana getirmeye devam ediyor.
“TARAFSIZ KALMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ YERİNE GETİRMEDİĞİNİ GÖZLEMLEDİK”
* Anayasa tarafından garanti altına alınmasına Karşın medya ve Anlatım özgürlüğüne yönelik sınırlamalar Laf konusu. Dezenformasyonun kabahat sayılması, internet sitelerine erişimin sık sık engellenmesi, çevrimiçi içeriklerin kaldırılması ile gazetecilere yönelik tutuklamalar Anlatım özgürlüğünü daha da zayıflatmıştır. Ne yazık ki, halk yayıncılığının kampanya esnasında bariz bir biçimde iktidar partilerini ve adaylarını öne çıkardığını ve anayasadan kaynaklanan tarafsız kalma yükümlülüğünü yerine getirmediğini de gözlemledik. Müşahedelerimiz kapsamında gözlemlediğimiz Ulusal televizyon kanallarındaki yayınlarda da iktidar partilerine karşı açıkça taraf tutulmuştu.
* genel prestijiyle oy Eda günü barışçıl geçti. Süreç genel olarak yeterli organize edilmiş olsa da gözlemciler sandıkların mühürlenmesi ve seçmen kimliğinin doğrulanması üzere önlemlerin her Vakit uygulanmadığını bildirmişlerdir. Buna ilaveten, birtakım oy Eda merkezlerinde oyların kapalılığı tam olarak sağlanamamıştır. Ailelerin Bir arada oy kullanması ve kümeler hâlinde oy kullanılması durumuna sıkça rastlanmıştır. Ne yazık ki, oy Eda merkezlerinin yarısından fazlası engelliler için tam olarak erişilebilir değildi.” ANKA
Yorum Yok