Dünya sıhhat Örgütü’ne nazaran rastgele bir mahzuru olmayan 12 ıslak ve üzeri çocuklar, tekrar canlandırma ve otomatik şok aygıtı eğitimini öğrenip muvaffakiyetle uygulayabilir.
TÜİK istatistiklerine nazaran Türkiye nüfusunun yaklaşık 23 milyonunu çocuklar oluşturuyor. Çocuk nüfusun yüzde 28,5’i 10-14 yaş; yüzde 17’si ise 15-17 ıslak kümesinde yer alıyor. Yine TÜİK’in 2021’de yayınladığı en nihayet “Türkiye’de mevt nedenleri istatistikleriöne nazaran ise birinci sırada yüzde 33 ile sirkülasyon sistemi hastalıkları geliyor ve bunun da yüzde 44’ü, yani yaklaşık yarısını iskemik kalp hastalıkları oluşturuyor.
Kalp hastalıklarına bağlı ölümlerin birçoğu Birden kalp durması sonucu meydana geliyor. Hastane dışı Birden kalp durması sonucu, dünyada yılda 400 bine yakın insan ömrünü yitiriyor.
Türkiye Acil Tıp Derneği Yönetim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Ayhan Özhasenekler, 27-30 Nisan tarihleri ortasında Antalya’da gerçekleştirilen 19’uncu Acil Tıp Kongresi’nde ülkemizde 12 ıslak üstü çocuklara Temel Ömür dayanağı / tekrar canlandırma eğitimi verilmesinin değerine değindi.
DHA’ya açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Özhasenekler, “Şahitli Birden kalp durmaları dediğimiz hastane dışı gelişen kalp durmalarında, ona Şahit olan kişinin birinci 10 dakika içinde müdahalede bulunması, hastanın hayatta kalma talihini 4 kat artırıyor. O nedenle Tabip yahut sağlıkçı dışı bütün vatandaşlarımızın, Özellikle de çocukların Temel Ömür takviyesi / yine canlandırma uygulamalarını öğrenmesi ve uygulaması gerekiyor” dedi.
Türkiye Acil Tıp Derneği Yönetim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Ayhan Özhasenekler
“AMBULANSIN Hadise YERİNE VARMA MÜDDETİ ORTALAMA 10 DAKİKA”
Acil sıhhat hizmetlerinin Hadise yerine varış müddetinin yaklaşık 10 dakika olduğuna işaret eden ve bu müddetin kritik olduğuna değinen Prof. Dr. Özhasenekler, şunları söyledi:
*Özellikle şahitli Birden kalp durmalarında, olaya Şahit olan kişinin birinci 10 dakika içinde gerçek müdahalede bulunması, hastanın hayatta kalma bahtını 4 kat artırıyor.
*O yüzden Tabip yahut sağlıkçı dışı bütün vatandaşlarımızın, Özellikle de çocukların; Temel Ömür dayanağı eğitimi verilmesi, yine canlandırma uygulamalarını öğrenmesi gerekiyor.
*Maalesef ulusal Eğitim müfredatımızda, 9’uncu sınıftan sonra birinci yardım ve Amel sıhhati ve güvenliği dersleri Mevcut lakin bunların pratikte hiçbir karşılığı yok. Bu hususta farkındalık yaratmamız gerekiyor.
YAŞAMLA BEYİN VEFATI ORTASINDAKİ İNCE ÇİZGİ: BİRİNCİ 4 DAKİKA
Acil sıhhat hizmetlerinin Hadise yerine gelene kadar, sağlıkçı dışında biri tarafından sürecin yönetilmesine Dünya sıhhat Örgütü tarafından “amatör tekrar canlandırma zamanı” olarak tanımlandığını ve ambulans geçene kadarki mühletin “pencere aralığı” olarak vefatla hayat ortasında ince bir çizgi oluşturduğunu kaydeden Prof. Dr. Özhasenekler, şöyle konuştu:
*Bu Fazla kıymetli, zira kalp durduktan sonra rastgele bir müdahale yapılmadığında birinci 4 dakika içinde beyin vefatı gerçekleşmeye başlıyor.
*Ama şahitli bir Birden kalp durması olayında birinci 4 dakika içerisinde birinin aktif bir Temel Ömür dayanağı uygulaması yaptığını düşünürseniz, o hastanın hayatta kalma bahtı 4 kat artabiliyor. Bu Aka bir oran.
*İlk 4 dakikadan sonra (hayatta kalsa bile) beyin işlevleri ziyan gören hasta hem kendisi, hem ailesi, hem de sıhhat sistemi açısından ağır, kronik bir sürece giriyor maalesef. Artık geriye dönüştürülemez hasarlara yol açıyor beyin oksijensiz kaldığı için. Siz bu hastalarla sonraki süreçlerde ne kadar uğraşsanız da bir muvaffakiyet elde edemiyorsunuz tedavisinde.
*İşte bütün bunlar nedeniyle bizim de artık 12 yaşından Aka çocukların hepsine Temel Ömür takviyesi eğitimini öğretmemiz, uygulatmamız gerekiyor.
“ÇOCUKLARIMIZ hayat KURTARAN NEFER OLABİLİRLER”
*Ülkemiz genç bir nüfusa sahip ve bu genç nüfusun birçoklarını 18 ıslak altı çocuklar oluşturuyor. Aslında baktığınızda 12 ıslak üstü milyonlarca çocuğumuz var.
*Bu çocuklarımız, uygun bir planlamayla Temel Ömür dayanağı eğitimi vermemiz halinde tekrar canlandırma uygulamalarında, Özellikle acil sıhhat hizmetleri Hadise yerine gelene kadar birer nefer üzere olacaklar. Birinin annesinin, babasının, çocuğunun hayatını kurtaracaklar tahminen de.
*Temel Ömür takviyesi dediğimiz şey, ilaçsız uygulanan bir yol. O yüzden her vatandaş bunun eğitimini alabilir ve uygulayabilir.
*Burada yalnızca bir Aygıt devreye girebiliyor ekstra. Buna da otomatik şok aygıtı (AED yahut OED) diyoruz. Aslında kalabalık yerlerde bulundurulması gereken, Birden kalp durması hastası tanındığında erken bir halde hastanın yanına getirilip kullanılması gereken aygıtlar bunlar.
*Kapağını açtığınız anda size komutlar veriyor, hastanın üzerini çıkar, Aygıt pedlerini göğsüne yerleştir, hastaya dokunma, ritim tahlili yapıyorum vs üzere direktifler veriyor. Kimileri tam otomatik, hastaya kendisi şok veriyor; kimileri da yarı otomatik, şok lambası yandığında vatandaşa ‘Şok düğmesine basın’ talimatı veriyor.
“OTOMATİK ŞOK AYGITIYLA birlikte HAYATTA KALMA BAHTI 8 KAT ARTIYOR”
Prof. Dr. Özhasenekler, otomatik şok aygıtlarının Birden kalp durması sırasında kalp masajıyla kombine bir biçimde kullanılmasının, hastanın hayatta kalma bahtını 8 kat artırdığını da vurgulayarak, bu aygıtların da ülkemizde artık yaygınlaştırılması ve kullanımına teşvik edilmesi gerektiğini kaydetti. Prof. Dr. Özhasenekler, şöyle devam etti:
*Şu anda Japonya’da 500 binin üzerinde otomatik şok aygıtı ülkede vatandaşın erişebileceği ve kullanabileceği binlerce noktada duruyor. Hatta otomatların altlarına koyarak insanların dikkatini buralara çekiyorlar. Okulların hepsinde bu aygıtların bulunması mecburilik.
*Japonya diyor ki ’12 yaşın üstündeki çocuklara yalnızca Temel Ömür takviyesi öğretmek yetmez, hatta otomatik şok aygıtını okula koymak da yetmez. Bu çocukların AED’ye ulaşım mühleti ve Aygıt sayısının yeterliliği de önemli’.
*Yaptıkları çalışmalarda AED aygıtlarının sayısının artırılması ile Birlikte Birden kalp durması yaşayan birinin hayatta kalma talihinin daha yüksek olduğunu ve aygıtın Hadise yerine erken ulaşmasının da bunu etkilediğini ortaya koydular ve buna dayanarak da bu aygıtların daha da yaygınlaştırılmasını sağladılar. Bunu bir devlet siyaseti haline getirdiler.
“BİZDE BU AYGITLAR KİLİTLİ DOLAPLARDA TUTULUYOR”
Türkiye’de ise Özellikle uçaklarda girişte ya da AVM’ler ile birtakım halk kuruluşlarında bu aygıtlardan bulunduğunu lakin birçoklarının yerinin bile bilinmediğine dikkat çeken Prof. Dr. Özhasenekler, kelamlarını şöyle tamamladı:
*Erişimi güç yerlerde tutuluyor genelde. Halbuki muhtaçlık halinde çekiçle camın kırılıp ivedilikle çıkartılması gereken bir aygıt. Bunlar GPS ile de takip edilebiliyor Lokal sıhhat otoriteleri tarafından, aygıtların çalınması üzere bir durum da aslında Fazla kolay değil. ancak biz maalesef genel olarak her türlü Gerekli şeyi, ulaşması sıkıntı, kilitli bir dolapta tutuyoruz.
*Japonya’da okulların içine koydukları üzere, Okul kapılarına da koymuşlar. Zira yoldan geçenlerin Birden kalp durması sebebiyle bir müdahale muhtaçlığı olabileceği düşünülmüş.
*Bu aygıtların da nasıl kullanılması gerektiğini, ne işe yaradığını çocuklarımızdan başlayarak halkımıza öğretmemiz, göstermemiz gerekiyor. Çocuklara 12 yaşından itibaren hem Temel Ömür takviyesi, hem de şok aygıtları konusunda eğitim vererek yılda 400 bin beklenen mevt oranının yüzde 25’ini azaltmak mümkün.
*Bu eğitimler vakte yayılarak yapılmalı. Bölgesel pilot uygulamalarla başlanıp, her bölgeden seçilen vilayetlere öncelik verilebilir. Akabinde da oradan dalga biçiminde bütün bölgeleri kapsayacak formda genişletilir. Bunu öğrettiğimiz çocukların akran eğitiminde tekrar yine bir eğitici olarak kullanılması da Temel Ömür dayanağının yaygınlaşmasına katkı sağlar.
*Derneğimiz olarak Türkiye’de İdadi öğrencilerine Temel Ömür takviyesi eğitimi vermek üzere 4 yıllık bir proje yürütüyoruz. ‘İlk yardıma sen koş’ projesi ile 2 yılda 11 vilayette 27 bin öğrenciye bu halde eğitim verdik. Şu anda 27 bin Tane hayat kurtaracak gencimiz var” (DHA)
Yorum Yok