68 gençlik hareketi başkanları Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan, Ankara 1 No.lu Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi tarafından verilen idam cezasının Türkiye Aka millet Meclisi’nde onaylanmasıyla 6 Mayıs 1972’de Ankara’da Ulucanlar Cezaevi’nde idam edildiler.
Gezmiş, İnan ve Aslan, idam edilmelerinin 51’inci yılında da unutulmadı. Üç fidan mezarlarının yanı Dizi toplumsal medyada da paylaşılan iletilerle anılıyor.
51 YIL önce İDAM EDİLDİLER
Türkiye’de sağ ile sol kümeler ortasındaki çatışmaların ağırlaşmaya başladığı 1970 yılında Deniz Gezmiş, Sinan Cemgil ve Hüseyin İnan ile Bir arada Ankara’da Türkiye Kamu Kurtuluş Ordusu’nu (THKO) kurdu.
Ocak 1971’de THKO ismine Ankara’da bir banka soygunu gerçekleştirildi. Bunun akabinde halihazırda hakkında yakalanma kararı olan Gezmiş ve Yusuf Aslan “vur emri” ile aranmaya başlandı ve Ödül konuldu.
Gezmiş ve Aslan, 12 Mart 1971’deki muhtıradan 4 gün sonra Sivas’ın Germerek ilçesinde yakalanırken, bundan bir hafta sonra da İnan Kayseri’de yakalandı.
Gezmiş, Aslan ve İnan; Ankara 1 No.lu Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi tarafından yargılandı.
Yapılan yargılama sonucunda Türk Ceza Kanunu’nun 146’ncı hususu uyarınca hatalı bulundular ve idam cezasına çarptırıldılar.
Daha sonra idam kararı Türkiye Aka millet Meclisi (TBMM) tarafından da onaylandı.
TBMM’de “3-3” bağırışları ortasında Gezmiş, Aslan ve İnan’ın idamına onay verildi.
Deniz Gezmiş‘in nihayet istekleri hakkında Kesin bir bilgi var değildir. Müellif Erdal Öz’ün yaptığı görüşmelerde nihayet olarak Rodrigo’nun Aranjuez Konçertosunu dinlemek ve bir bardak çay içmek istediği geçse de avukatı bunu doğrulamamıştır. Fakat vefatından sonra kendisi üzere devrimci arkadaşı Taylan Özgür’ün yanına gömülmek istediği babasına yazdığı mektupta yer almaktadır.
O Devre 25 yaşında olan Gezmiş ve Aslan ile 23 yaşındaki İnan, 6 Mayıs 1972 tarihinde sabaha karşı idam edildi.
Deniz Gezmiş ve Cihan Alptekin. (1969) Foto: Depophotos
DENİZ GEZMİŞ’İN mana DOLU SÖZLERİ
– Burada ölen sadece bedenimdir ki aslında ölümlüydü, ölecekti fakat fikrimi öldüremeyeceksiniz, niyetim yaşayacak.
– İddianamede geçen ve bana atfedilen bir cümleyi kabul etmiyorum. Ben silahımı halka ve orduya karşı kullanmadım, lakin vatan hainlerine karşı kullanmak niyetiyle taşıdım ve ‘halka ve orduya karşı kullanırım’ formunda beyanda bulunmadım.
– Öteden beri arz etmiş olduğum üzere, bu ülkede anayasayı en Çok savunanlar bizleriz. Anayasayı ihlal edenlerse ortadadır. Anayasanın uygulanmasını isteyen Yeniden bizleriz.
– Anayasayı uygulamayan yavuz kimselerse hâlâ ortadadır ve Tekrar o bireyler bizim kellemizi istemektedirler. Argüman makamı bizim vermekte olduğumuz bağımsızlık savaşına karşıdır, Türkiye Cumhuriyeti anayasasının hukukuna karşı, ıslahatlara karşıdır.
– Vatan, onu parsel parsel satanların değil; uğrunda darağacına gidenlerin vatanıdır.
– Biz hiçbir Vakit Tüm gayretimize Karşın Türkiye’nin bağımsızlığını temin edemedik. Bugüne kadar da bu Hasret içinde kaldık.
FOTO: Depophotos / Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan mahkeme salonunda. (16 Temmuz 1971)
Deniz Gezmiş’in babasına yazdığı nihayet mektup…
“Baba,
Mektup elinize geçtiğinde ben ortanızdan ayrılmış bulunuyorum. Ben ne kadar üzülmeyin dersem Yine de üzüleceğinizi biliyorum. Lakin bu durumu metanetle karşılamanı istiyorum, beşerler doğar, büyür, yaşar, ölürler, Kıymetli olan Fazla Çok yaşamak değil, yaşadığı mühlet içinde Çok şeyler yapabilmektir. Bu nedenle ben erken gitmeyi olağan karşılıyorum. Ve kaldı ki benden evvel giden arkadaşlarım hiçbir Vakit mevt karşısında tereddüt etmemişlerdir. Benim de düşmeyeceğimden kuşkun olmasın, oğlun, vefat karşısında aciz ve Biçare kalmış değildir, o bu yola bilerek girdi ve sonunun da bu olduğunu biliyordu. Seninle niyetlerimiz farklı fakat beni anlayacağını iddia ediyorum. Yalnızca senin değil Türkiye’de yaşayan Kürt ve Türk halklarının da anlayacağına inanıyorum. Cenazem için avukatlarıma Gerekli talimatı verdim. Ayrıyeten savcıya da bildireceğim. Ankara’da 1969’da ölen arkadaşım Taylan Özgür’ün yanına gömülmek istiyorum. Onun için cenazemi İstanbul’a götürmeye kalkma, annemi teselli etmek sana düşüyor, kitaplarımı Ufak kardeşime bırakıyorum. Kendisine Özellikle tembih et. Onun ilim adamı olmasını istiyorum, bilimle uğraşsın ve unutmasın ki bilimle uğraşmak da bir yerde insanlığa hizmettir, nihayet anda yaptıklarımdan en küçük pişmanlık duymadığımı belirtir, seni, annemi, ağabeyimi ve kardeşimi devrimciliğimin olanca ateşi ile kucaklarım.
Oğlun Deniz Gezmiş. Merkez Cezaevi”
Yorum Yok